بيشتر دانشمندان علوم قرآن عقيده دارند که نام هاي سوره هاي قرآن کريم توقيفي است و اجتهاد را در آن نقشي نيست و براي مستدل ساختن ديدگاه خويش به احاديثي از رسول خدا(ص) استناد مي جويند که در آنها نام سوره ها مذکور است چنان که در حديث مشهوري آمده است که آن حضرت به محض نزول آيه يا آياتي فرمان مي داد که آن را در جايگاهش در فلان سوره بنويسند (معرفت، محمد هادي، علوم قرآني، مؤسسه التمهيد، ص 112 ؛ حجتي، محمد باقر، تهران، دفتر نشر اسلامي،

1376، چاپ نوزدهم، ص 98). پس از وفات پيامبر اکرم(ص) در طي مرور زمان، هر سوره و حتي بسياري از آيات به خاطر خصوصيات و مزايا و يا به جهت مشتمل شدنشان بر موضوع خاصي داراي عناويني و اسم هاي ديگري از جانب دانشمندان شدند. البته به نظر علامه طباطبايي بسياري از نام هاي سوره ها، در زمان پيامبر اکرم بر اثر کثرت استعمال تعيين پيدا کرده و هيچ گونه جنبه توقيف شرعي ندارد. ايشان در رابطه با نامگذاري سوره هاي قرآني معيارهاي زير را ارايه دادند:
1. تسميه سوره را گاهي با اسمي که در آن سوره واقع شده يا با موضوعي که در آن سوره از آن بحث شده در نظر مي گيرند مثلا نامگذاري سوره حمد به اعتبار شكرگزاري است كه در آيه دوم اين سوره آمده است و سوره نساء به اعتبار بيان احکام زنان در آن و سوره مائده به لحاظ سخن رفتن از مائده آسماني در آن و سوره انعام به جهت سخن از چهارپايان و سوره نحل به علت تکيه بر زنبور عسل و سوره نمل به خاطر به ميان آمدن مورچگان در آن است.
2. گاهي جمله اي از اول سوره را معرف و نام آن سوره قرار مي دهند چنان که گفته مي شود سوره «اقرا بسم ربک»، «انا انزلناه» و «لم يکن» و نظاير آنها.
3. گاهي با وصفي که سوره دارد به معرفي آن مي پردازند. مثلا سوره حمد به مناسبت اين که در اول قرآن گذاشته شده فاتحه الکتاب و به مناسبت هفت آيه بودنش سبع مثاني ناميده مي شود و يا سوره «قل هو الله» به لحاظ اين که مشتمل بر توحيد خالص است سوره اخلاص و به جهت اين که خداي تعالي را توصيف مي کند «سوره نسبه الرب» ناميده مي شود.
4. گاهي تسميه سوره به لحاظ نوع حروف مقطعه موجود در آن است مانند: سوره «ق، ص، حمسق» و… حاصل سخن اين که درباره نام گذاري سوره بايستي گفت اين عمل به صورت طبيعي شکل گرفته و نمي توان گفت به دستور رسول الله(ص) مي باشد و براي همين نکته است که بسياري از سوره ها بيش از يک اسم دارند مانند بقره آل عمران نحل توبه غايشه و… براي آگاهي بيشتر ر.ک: 1. طباطبايي، محمد حسين، قرآن در اسلام، ص 147، دفتر انتشارات اسلامي 2. زرکشي البرهان في علوم القرآن، ج 1، ص 339، انتشارات دارالکتب العلميه ترتيب سوره ها: درباره نظم و ترتيب سوره ها، ميان اهل نظر اختلاف است. سيد مرتضي علم الهدي و بسياري از محققان، بر آنند که قرآن همچنان که هست، در زمان حيات پيامبر اکرم(ص) شکل گرفته است. اما بيشتر تاريخ نويسان براساس روايات وارد شده در اين باره، بر آنند که جمع و ترتيب سوره ها پس از وفات پيامبر اکرم(ص) به دست اصحاب ايشان صورت گرفت .