در اواخر قرن دوازدهم هجری مردی از تبار مالك اشتر نخعی با نام خضر از اطراف شهر حله به نجف اشرف هجرت كرد و به سال 1156 ق فرزندی از او متولد گردید كه بر وی نام جعفر نهاده شد. وی كه در یادگیری شاخه‌های مختلف علوم اسلامی با نبوغ سرشار خویش به مرتبه ای از رشد و كمال رسید كه از نوادر دوران و سرآمدان عرصه فقاهت و اجتهاد محسوب می‌شود. به مناسبت تألیف اثر ارزشمند «كشف الغطاء» با نام شیخ جعفر كاشف الغطاء شهره آفاق گردید. كاشف الغطاء فقیه فوق العاده ماهری است و در فقه انظاری دقیق و عمیق داشته و از او به عظمت یاد می شود. گفته می شود كه در احاطه به فروع فقهی از آغاز تا پایان فقیهی مانند او
در زمان غیبت وجود نداشته است!
فقیه و عارف الهی حضرت آیت الله بهجت گیلانی در مورد این شخصیت عظیم می فرماید: «حدسیّات مرحوم كاشف الغطاء در فقه ماشاءاللّه خیلى قوى است و واقعا چون شهید اوّل (ابوعبداللّه شمس الدّین محمّد بن جمال الدّین مكّى نبطى جزینى، معروف به شهید اوّل، صاحب تألیفات بسیار) است. یعنى كار فقیه به جایى مى رسد كه با تكیه بر ارتكازیّات فتوى مى دهد (نه با ادلّه ى سمعیّه). البته هر شخص عامّى ارتكازیّاتش قبول نمى شود، بلكه ارتكازیات نزد فقیه باید به گونه اى باشد كه از اَشباه و نظایر مسأله اطّلاع داشته باشد و آن ها را ببیند و ادلّه ى سمعیّه نزد او در غایت حضور باشد، به گونه اى كه گویا از آن ها استفاده مى كند. مرحوم صاحب جواهر( فقیه بزرگوار، محمّد حسن بن ناصر اصفهانى نجفى ) نیز درباره ى كاشف الغطا فرموده است: «وَ لَمْ أَجِدْ أَقْوى حَدْسا مِنْهُ فى زَمانِهِ» در زمان او كسى را از لحاظ قوّت حدس، قوى تر از او ندیدم1».
كاشف الغطاء كه مسافرتهایی به شهرهای مختلف ایران داشته معاصر فتحعلی شاه قاجار بوده و زمان ریاست عامه او مصادف با دور نخست جنگهای ایران و روسیه (1218 - 1228 ق) بوده است و از این جهت مواضع سیاسی وی و موضعگیری او به عنوان یك مرجع تقلید بزرگ و مورد توجه در قبال دولت وقت ایران با توجه به درگیری با دولت بیگانه و اشغال بخشهایی از مملكت از سوی دشمن اهمیت بسزایی دارد.
در باب ولایت انتصابی فقیه جناب كاشف الغطاء به نیابت عامه فقیه و عموم ولایت او از طرف امام زمان (عجل الله فرجه) معتقد بوده است كه در مطلب هفته آینده به آن خواهیم پرداخت.2
--------------------------------------
1- در محضر آیت الله بهجت، ج 3، شماره 196
2- پیشینه نظریه ولایت فقیه ص 201 و
نظر خود را اضافه کنید.