يائسگى يا منوپوز به حالتى از گذران طبيعى زندگى زنان گفته مى شود كه در آن عادات ماهيانه قطع مى گردد. اين مسأله بين ۴۵ تا ۵۵ سالگى رخ مى دهد. در اين وضعيت علائم و نشانه هاى كاهش هورمون استروژن مثل برافروختگى، گرگرفتگى، تغييرات در خلق و… در زنان ديده مى شود. البته بايستى توجه داشت كه زنان بين ۴ تا ۶ سال قبل از يائسگى اين علائم را كم و بيش تجربه مى كنند.

مصرف برخى از مواد غذايى كه حاوى استروژن گياهى هستند، در حفظ تعادل اين هورمون و كاهش علائم و عوارض مربوط به يائسگى بسيار مفيدند. فيتو استروژن ها (استروژن هاى گياهى) از نظر ساختمانى شبيه استروژن بوده و مصرف آن توصيه مى گردد. از جمله اين مواد غذايى «لوبياى سويا» است كه حاوى تركيبات طبيعى از استروژن به نام ايزوفلاون مى باشد كه در درمان پوكى استخوان، بيمارى هاى قلبى _ عروقى و سرطان هاى مربوط به هورمون استروژن مثل سرطان سينه بسيار مفيد است.

همچنين طى تحقيقات به عمل آمده «تخم بذرك» نيز در زنانى كه دوران يائسگى را تجربه مى كنند، باعث فعالتر شدن اثرات استروژنيك در بدن مى شود. يك استكان از «لوبياى سويا» حدود ۳۰۰ ميلى گرم ايزوفلاون دارد كه معادل استروژن موجود در قرص «پرمارين» (كه براى اين بيماران تجويز مى گردد) است. در اينجا لازم مى دانم عرض كنم كه دو ماده غذايى معرفى شده در عطارى هاى ايران نيز موجود هستند.

جايگزينى هورمون استروژن در اين افراد بايستى همراه با پروژسترون نيز باشد. آنتى هيستامين ها، داروهاى ادرارآور، كافئين و الكل باعث افزايش خشكى مخاطات بدن مى شود، بنابراين بايستى از مصرف اين تركيبات حتى المقدور پرهيز نمود. ورزش منظم باعث كاهش گرگرفتگى، برافروختگى و ساير علائم مربوط به يائسگى مى شود.

* مواد مغذى مفيد براى افرادى كه در دوران يائسگى هستند:

ويتامين E :همراه با توكوفرول باعث كاهش علائم مى شود. اين ويتامين را مى توان به شكل تركيبات موضعى براى جلوگيرى از خشكى مخاط بدن استفاده كرد.

ويتامين C :بهتر است با تركيبات حاوى بيوفلاونوئيد مصرف شود.

* مواد غذايى مفيد براى افراد يائسه لوبياى سويا، شير سويا، گندم كامل، برنج سبوس دار، تخم بذرك، ميوه هاى تازه، سيب، توت فرنگى، گلابى، انگور، خرما، انجير، كشمش، بادام، جعفرى، آجيل، انار، هلو، گوجه فرنگى، سبزيجات تازه، مارچوبه، كلم بروكلى، چغندر، سيب زمينى، فندق، عسل، شويد، زيره، دارچين، گشنيز، رازيانه، آب سيب، كرفس، آب هويج، آب انگور و اسفناج.