تفويض در لغت به معناي واگذاري كار به ديگري و حاكم گردانيدن او در آن كار است(1) امّا تفويض در احاديث شيعه(2) و در علم كلام و آنچه در اين نوشتار مورد توجه است بر كساني اطلاق ميشود كه معتقدند: «خداوند پس از خلق پيامبراكرم(ص) و ائمه عليهمالسلام همه امور عالم از خلق و رزق وزنده كردن و ميراندن را به آنها واگذار كرده است» (3)
با سير در اعتقادات مفوضه (4) مطلبي درباره موضوع ظهور امام زمان(عج) ديده نميشود امّا آنچه شايسته دقت و تأمل است، موضع و برخورد شديد ائمه عليهمالسلام با اين گروه بوده است.
ــ از امام رضا(ع) درباره غلات و مفوضه سوال شد آن حضرت(ع) در جواب فرمود: غلات كافرند و مفوضه مشرك و هرگونه ارتباط با آنها حتي كمك كردن به وسيله يك كلمه را موجب خروج از ولايت خدا و رسول و اهل بيت عليهمالسلام دانستند(5)
امام مهدي(ع) «كامل بن ابراهيم مدني» را مورد خطاب قرار داده و مي فرمايد:
... جئت تسأله عن مقالة المفوضة، كذبوا، بل قلوبنا اوعية لمشية الله، فاذاشاء شئنا، والله يقول: (و ما تشاون الّا ان يشاء الله ) (6)
آمده اي از گفتار مفوضه و اعتقاد آنها بپرسي؟! آنها دروغ ميگويند. بلكه دلهاي ما ظرفهاي مشيّت خداوند است. هنگامي كه خدا بخواهد ما نيز ميخواهيم. چنانكه خداي تبارك تعالي ميفرمايد: آنها اراده نميكنند، جز آنچه را كه خدا بخواهد(7)
خلاصه آنكه: به طور كلي افكار و اعتقادات مفوضه مورد تأييد ائمه عليهمالسلام نبوده است.
پينوشتها:
1- تاج العروس، ج 5، ص 71.
2- بحارالانوار، ج 25- ص 350 - 647 . مانند تفويض در آفرينش، تفويض در امر دين تفويض در اداره جامعه، تفويض در كيفيت حكم، تفويض در بخشش.
3- جهت آشنايي بيشتر ر.ك فرق و مذاهب كلامي، علي ربّاني گلپايگاني، ص 359 - ص 364 .
4- جهت آشنايي بيشتر با اعتقادات آنان ر.ك المقالات والفرق، ص 60 و مقالات الاسلاميين ص 14 و الفرق بين الفرق، ص 153. و غاليان كاوشي در جريانها و برآيندها، نعمت الله صفري فروشاني- ص 224.
5- بحارالانوار، ج 25، ص 328 ح2.
6- انسان - 30، تكوير - 29.
7- غيبت شيخ طوسي، ص 247- كشف الغمة ج3، ص 289، منتخب الاثر، ص 348 ينابيع المودة ج 3، ص 122.
نظر خود را اضافه کنید.