متن پاسخ: اما در مورد مشكل بدحجابي بايد گفت كه اين معضل در دانشگاهها، متأثر از وجود آن در جامعه بوده و حل آن نيز ارتباط تنگاتنگي با حل آن در جامعه دارد. ابتدا لازم است ريشهها و عوامل آن را در جامعه مورد شناسايي قرار داد و با توجه به آنها اقدامات اساسي و حسابشده انجام داد. بر اين اساس عوامل بدحجابي در جامعه به دو دسته تقسيم ميشود:
الف) عوامل دروني: منظور از عوامل دروني، مجموعه مؤلّفههايي است كه به وجود آوردن اين پديده دخالت داشته و ناشي از عملكرد افراد يك جامعه و سيستم سياسي، اجتماعي و فرهنگي حاكم بر آن است. مهمترين آنها عبارت است از:
1. از نظر انسانشناختي و روانشناختي انسان موجودي است كه داراي قدرت اختيار ميباشد، يعني، هم توانايي انتخاب راه درست و طي كردن مراتب كمال انساني را دارد و هم توانايي پيروي از اميال و هواهاي نفساني و طي كردن مدارج انحطاط و سقوط را. قرآن ميفرمايد: انا هديناه السبيل اما شاكرا و اما كفورا ، (انسان، آيه 3). بر اين اساس در جامعهاي مانند جامعه اسلامي ما ـ كه بسياري از احكام، ارزشها و معارف اسلامي براي اداره جامعه تبيين شده و جاي هيچگونه عذر و بهانهاي نيست ـ بعضي از احكام الهي (مانند حجاب) از سوي برخي افراد ناديده گرفته ميشود، به اين اصل و عنصر روانشناختي باز ميگردد. به عبارت ديگر يكي از مهمترين عوامل بدحجابي در جامعه، پيروي از هواهاي نفساني است كه خود ناشي از ضعف ايمان و تقوا،تزلزل شخصيت است و... ميباشد و در مظاهري از قبيل تجملگرايي، خودنمايي در مقابل بيگانگان و... نمود پيدا ميكند. يكي از راههاي اصلاح جامعه از اين معضل، مقابله با عوامل روانشناختي آن و تقويت ايمان و تقواي افراد جامعه و تقويت انگيزه، عزم و اراده آنان در اجراياحكام الهي و موازين و مقررات اسلامي در سطح جامعه ميباشد. قرآن كريم ميفرمايد: انّ الله لا يغيّر ما بقومٍ حتي يغيّروا ما بأنفسهم... خداوند سرنوشت هيچ قومي را تغييرنميدهد، مگر آن كه آنان آنچه را در خودشان است تغيير دهند{M، (رعد، آيه 11).
2. ريشههاي تاريخي اين مسأله كه به اقدامات رژيم پهلوي براي گسترش فرهنگ برهنگي، بيبند و باري و كشف حجاب بر ميگردد، كه توانست بخشي از جامعه ما را دچار اين انحراف كند و بيحجابي را در خانوادهها به صورت يك هنجار و ارزش درآورد. روند گسترشاين معضل، هر چند با وقوع انقلاب اسلامي و فضاي ناشي از دوران دفاع مقدس، تا حد زيادي كنترل شد؛ ولي به دلايل متعددي، رگهها و ريشههاي خود را همچنان حفظ نمود و بعد از تغيير محيط ارزشي جامعه و فاصله گرفتن از فضاي معنوي حاصل از انقلاب و دفاع مقدس، دوبارهمجال ظهور و بروز پيدا كرد.
3. كوتاهي و بيتوجهي برخي از مسؤولان فرهنگي كشور در تثبيت ارزشها و احكام اسلامي و تعميق بخشيدن به آن، از وسايل ديگر گسترش بدحجابي است.
گفتني است كه به علت وجود مشكلات ناشي از تثبيت انقلاب اسلامي، جنگ تحميلي، فشارهاي خارجي محاصرههاي گوناگون اقتصادي، سياسي و... باعث شد كه بيشترين وقت و انرژي مسؤولان و دستگاههاي دولتي به اين امور صرف شود و توجه چنداني به مسائلفرهنگي جامعه و اجراي راهكارها و برنامههايي در جهت تثبيت و تعميق ارزشها و احكام اسلامي مبذول نگردد.
4. بعضي از اقدامات انجام گرفته بعد از سال 1368 (از قبيل سياستهاي پولي و ارزي و...) كه به منظور تسريع در روند توسعه و رشد اقتصادي، صنعت و... انجام گرفت، ناخواسته موجب تغيير ارزشهاي جامعه، به سوي هنجارهاي مادي، مدركگرايي، تجمل پرستي و...گرديد.
5. عملكرد منفي و نامطلوب برخي از دستگاههاي فرهنگي (از جمله وزارت ارشاد و مطبوعات وابسته در سالهاي اخير) و ميدان دادن به افراد و عناصري كه هيچ اعتقادي به نظام اسلامي ندارند و با استفاد از تسهيلات مادي و معنوي وزارت ارشاد و فضاي باز و بدون نظارتجامعه، موجبات نشر و ترويج فرهنگ فاسد منحط دوران پهلوي و ارزشهاي حاكم بر جوامع غرب را فراهم و اوضاع فرهنگي كشور را به شدت مسموم و آلوده نمودند به گونهاي كه مقام معظم رهبري هشدارهاي شديد به مسئولين فرهنگي داده، نارضايتي خود را از عملكرد وزارتارشاد اعلام نمودند كه در نهايت منجر به استعفاي وزير ارشاد گرديد.
6. برخي از افراط و تفريطهايي كه در سالهاي اوليه انقلاب و بعد از آن در مبارزه با بي حجابي و بد حجابي شد از قبيل استفاده روشهاي خشونتآميز و فيزيكي و... باعث بوجود آمدن تنفر و انزجار و بدبيني به اين حكم الهي گرديد.
7. اجرا نشدن فريضه مهم امر به معروف و نهي از منكر يا نظارت ملي به صورت فراگير و گسترده و نظاممند از طرف آحاد جامعه، كه در روايات متعدد ضامن حفظ و سلامت جامعه از فساد، نا امني و... شمرده شده است.
ب) عوامل بيروني: مهمترين عامل بيروني تهاجم فرهنگي گسترده و همه جانبه غرب به ارزشهاي اسلامي و ملّي ما، براي بي هويت نمودن نسل جوان، تضعيف باورهاي عقيدتي در مردم و در نهايت شكست نظام اسلامي در ايران با استفاده از پيشرفتهترين وسايل تكنولوژي ـاعم از نرمافزاري و سختافزاري، عناصر وابسته داخل در عرصههاي فرهنگي و اقتصادي و... در جهت حاكم نمودن فرهنگ و ارزشها و مظاهر تمدن غرب.
مجموعه عوامل فوق سبب گرديده كه متأسفانه عليرغم گذشت بيش از دو دهه از انقلاب اسلامي، معضل بد حجابي در جامعه اسلامي ما وجود داشته باشد. اما در مورد راههاي برخورد و مقابله با اين پديده زشت دو راهكار قابل پيشبيني ميباشد:
1. راهكارهاي فيزيكي و برخورد از موضع قدرت با متخلفين البته اين برخورد بايد حساب شده و هنجارمند باشد.
2. كار بنيادي فرهنگي. مسلما برخورد با اين پديده به صورت فيزيكي و از طريق دستگاههاي دولتي، بسيار دشوار و تا حدّي ناممكن است. زيرا اگر ما در مسئله لباس و پوشش اسلامي صرفا بخواهيم از طريق زور وارد شويم، استدلال و منطق نداشته باشيم و نتوانيم حقانيت ولزوم پوشش اسلامي، آثار مثبت و فوايد و بركات اجراي اين فريضه الهي در ابعاد مختلف زندگي شخصي و اجتماعي افراد و فلسفه حجاب و... را با كار فرهنگي مستمر عميق و ريشهاي با استفاده از دستگاههاي فرهنگي و رسانههاي جمعي و مطبوعات و... به زيباترين و بهترين صورت، ارائه دليل و برهان، ثابت كنيم، متأسفانه بايد منتظر رواج و گسترش بدحجابي و رواج ارزشهاي غربي به صورت گسترده در جامعه اسلاميمان باشيم. عامل مهم ديگري كه ميتواند ما را در مقابله با اين معضل اجتماعي ياري نمايد اهتمام جدي جامعه و دانشجويان به انجامفريضه امر به معروف و نهي از منكر است. بديهي است اگر جامعه در اين زمينه به صورت جدي وارد عمل شود و اين فريضه الهي را منطبق با شرايط و مراتبي كه در شرع مقدس معين گرديده، عملي سازد دستگاههاي فرهنگي و مراكز موجود در دانشگاهها نيز بهتر ميتوانند در حل اين معضل اجتماعي اقدام نمايند و ضمن تشويق و ترغيب دانشجويان به انجام شؤونات اسلامي، راهكارها و اقدامات بنيادي فرهنگي را در جهت گسترش ارزشهاي اسلامي در بين دانشجويان فراهم سازند. به اميد روزي كه با همكاري مسؤولين و دانشجويان شاهد محيطي سرشار از پاكيو صفا و اهتمام جدي به رعايت ارزشهاي اسلامي در دانشگاهها باشيم، انشاءالله.
براي آگاهي بيشتر ر.ك:
1ـ حداد عادل، فرهنگ برهنگي و برهنگي فرهنگي
2. فرامرز رفيعپور، توسعه و تضاد
3. علي ذوعلم، انقلاب و ارزشها
4. شهيد مطهري، مسأله حجاب.{J
نظر خود را اضافه کنید.