ابومحمد حسن بن علی العسکری در ماه ربیع الاول سال 231 هجری در مدینه به دنیا آمد. پدر بزرگوارش امام هادی(علیه السّلام) و مادرش بانوی صالح و عابدی به نام سوسن (حدیثه، سلیل) بود. در 22 سالگی پس از شهادت پدرش به امامت رسید و در هشتم ربیع الاول سال 260 در 29 سالگی شربت شهادت را نوشید و در خانه خود در کنار قبر پدرش در سامرا به خاک سپرده شد.

چهره¬ای زیبا و قدی بلند داشت. دوست و دشمن به برتری او در علم و زهد و اخلاق ایمان داشتند و چون او و پدرش، امام هادی(علیه السّلام) در محله¬ی عسکر(قرارگاه سپاه) در شهر سامرا زندگی می¬کردند، به عسکری لقب گرفتند. عمر شریفش به سه دوره تقسیم می¬شود: تا سیزده سالگی در مدینه و تا 23 سالگی به همراه پدرش در سامرا زندگی می¬کرد و شش سال آخر عمرش را پس از شهادت پدرش، در سامرا ولایت و رهبری امور شیعیان را در دست داشت.
آن حضرت مدتی در زندان بود و شخصی در زندان با همه¬ی دشمنی که نسبت به ائمه و آل محمد(علیهم السّلام) داشت، با دیدن اوضاع و احوال امام حسن عسکری(علیه السّلام) از یاران و پیروان آن حضرت شد. زندانبان امام حسن عسکری(علیه السّلام) دستور داده بود با آن حضرت در زندان رفتار بدی داشته باشند، اما هربار که شخصی را مأمور این کار می¬کردند، با دیدن امام حسن(علیه السّلام) تغییر می¬کرد و به عبادت روی می¬آورد و می¬گفت: (( اکثر روزها را روزه می¬گرفت و هر شب تا بامداد به نماز می¬ایستاد و وقتی به ما نگاه می¬کرد، ما به لرزه می¬افتادیم و خود را در برابر آن شخصیت بزرگ، کوچک می¬دیدیم.))
ابوالادیان می¬گوید: من خادم امام حسن عسگری(علیه السّلام) بودم و نامه¬های او را به شهرهای دیگر می¬بردم. در آخرین سفر خود- که به مداین رفته بودم- سفر، پانزده روز به طول انجامید. وقتی به خانه¬ی امام حسن عسکری(علیه السّلام) رسیدم، دیدم فریاد و شیون و گریه از خانه¬ی امام(علیه السّلام) بلند است. جعفر بن علی برادر امام حسن عسگری(علیه السّلام) جلوی در ایستاده بود و به تسلیت شیعیان پاسخ می¬داد. در این هنگام، شخصی آمد و به جعفر گفت: (( کار کفن کردن برادرت تمام شده، بیا و بر او نماز بخوان.)) جعفر پیش رفت تا بر پیکر مطهر امام (علیه السّلام) نماز بخواند. در این هنگام کودکی با چهره¬ای نورانی پیش آمد و لباس عموی خویش را کشید و گفت: (( عمو عقب برو. من برای پدرم نماز می¬خوانم)) و آن کودک که بر جنازه امام حسن عسکری(علیه السّلام) نماز خواند، حضرت مهدی(عجل الله تعالی فرجه الشریف) امام دوازدهم بود)).1

پی¬نوشت:

1. دایرة المعارف تشیع( با تصرف و تلخیص).